LANGUAGE POLICY IN THE FIRST YEARS OF THE ESTABLISHMENT OF THE USSR AND ITS EFFECT ON KYRGYZ LANGUAGE

Abstract

SSCB’nin kuruluşunun ilk yıllarında yürütülen milliyet siyaseti ve bunun bir parçası olan dil siyaseti üzerine bir çok araştırma mevcuttur. O dönemde Sovyet iktidarı tarafından yürütülen siyasete Korenizatsiya (yerelleştirme) siyaseti adı verilmiştir. Genel olarak bu siyaset, Ruslar dışındaki SSCB halkları ve bunların dilleri için iyi sonuçlarının olduğu düşünülebilir. Çünkü bundan önceki dönemlere nazaran Korenizatsiya döneminde yerel dillerin gelişmesi için sağlanan koşullar daha elverişli idi. İşte bu dönemde Kırgızistan’da da devlet yayınları Kırgız Türkçesiyle yapılmaya başlıyor, Bakü’de I. Türkoloji Kurultayı düzenleniyor, alfabe çalışmaları yapılıyor, Kırgız Türkçesinde ilk ders kitapları basılıyor, Anayasada Kırgız Türkçesinin resmî statüsü belirleniyor, mahkeme, idare, ekonomi, kültür ve eğitim kurumlarında Kırgız Türkçesinin kullanılmasına belirli bir derecede yol açılıyor. Fakat 1920’lerde başlatılan Korenizatsiya süreci sonuna kadar sürdürülmemiş ve zamanında Korenizatsiya sürecine katkıda bulunmuş aydınlarına karşı 1937-1938 yılları arasında zulmedilmiş, bunların çoğu da kurşuna dizilmiştir. Bunun arkasından da SSCB’de Rusların itibarı artmaya, sayesinde de Rus dili SSCB’de ortak yazma ve konuşma dili olmaya başlamıştır. Tüm bunlar, Rusça dışındaki dillerin gelişmesini olumsuz şekilde etkilemiş ve bu durum bağımsızlık dönemine kadar devam etmiştir. Makalede bu konular ele alınmıştır.



Keywords

Korenizatsiya (yerelleştirme), SSCB, Dil siyaseti, Kırgız Türkçesi


Kaynakça